Bob Dylan... best klinkend #6 - door Cas

Hallo Tom

Hieronder deel 6.

Mei maand: Dylan maand.
Elke maand is Dylan maand.

Eerst even een correctie op een van de vorige aflevering: eerder had bloglezer Hans Altena al gewezen op het bestaan van een in de befaamde Londense Abbey Road geremasterde Planet waves, uitgebracht door het Engelse reissue label Simply Vinyl in 2002 (herkenbaar aan een zilverkleurige sticker op de plastic buitenhoes om de plaat). Inmiddels heb ik deze release mogen horen, en ben nu ook zelf tot de conclusie gekomen dat de Simply Vinyl versie de best klinkende is.

We sluiten de jaren '70 af met Slow train coming. Dit album is geremixed en geremasterd voor de surround SACD uit 2003 (tevens de huidige winkelversie), maar in tegenstelling tot de andere surround remixen is deze minder geslaagd. De muzikale backing is naar voren getrokken en Dylan's zang in het midden geplaatst maar tegelijkertijd achteraan gezet. De scherpte in de zang is afgezwakt tot bijna dof. De originele, analoge mix klinkt daarom natuurlijker op een schoon exemplaar van de LP, maar voor mij klinkt dit album verreweg het mooist op de reel to reel tape die in de VS uitgebracht is (Columbia 1R1 7095). Deze unieke release staat niet op SFAG.

Ik blijf even bij Dylan's reel to reel tape releases, want bij het beluisteren en vergelijken van de diverse media (vinyl LP, CD, tape) viel op hoe krachtig, zuiver en vooral natuurlijk deze officieel uitgebrachte Columbia reel tapes klinken. Van in totaal 10 albums bestaan er reel tape versies, waarschijnlijk richtte Columbia zich met deze releases op de audiofiele markt. Het merendeel van deze tapes moest afgespeeld worden op de standaard snelheid van 3¾ inch per seconde; drie releases werden ook uitgebracht in een versie die met dubbele snelheid (7½ ips) afgespeeld kon worden, met als resultaat een natuurlijk klinkend, vol, analoog geluid. De genoemde drie releases waren de Amerikaanse Greatest hits (Columbia CQ 1019), John Wesley Harding (Columbia CQ 997) en Bringing it all back home (Columbia CQ 729). Het is niet bekend wanneer deze tapes uitkwamen, mogelijk was dat later dan de oorspronkelijke vinyl releases, omdat het reel tot reel tape deck pas tegen het eind van de jaren '60 en vooral in de jaren '70 een breder luisterpubliek bereikte.

Dit verhaal over de Columbia reel tapes dient als inleiding op mijn volgende correctie, namelijk dat ik van de Amerikaanse (oer) Greatest hits niet langer meer de vorig jaar door Steve Hoffman geremasterde gold CD de best klinkende vind, echter de bovengenoemde Columbia reel tape.

Saved
Shot of love

Tot op heden zijn deze albums niet geremasterd (op twee tracks na: 'Solid rock' van Saved, op de geremasterde "Super Bit Mapping" versie van Biograph; 'Every grain of sand' van Shot of love, eveneens op dezelfde Biograph). Beide albums verschenen tegelijkertijd, in juni 1990, op CD (in de VS waren dit de eerste Dylan CD's geperst in de omgebouwde perserij van Columbia in de plaats Pitman, New Jersey).
Gek genoeg klinken deze CD's nog steeds het best, in ieder geval klinken ze hetzelfde als de originele LP's. Ook de twee 12" promo's (elk met een selectie van 4 tracks) klinken niet beter.

Shot of love zou wel veel mooier kúnnen klinken als het album zou worden geremixd (zoals dat in 1999 ook met Street-legal is gebeurd), getuige de Shot of love outtake 'Don't ever take yourself away' die recentelijk op de soundtrack CD van de TV serie Hawaii Five-0 is uitgebracht. Draai dit nummer maar eens flink hard, dan hoor je hoe Shot of love behoort te klinken, maar je hoort dan ook de pure Bob Dylan sound, de 'Dylan rammel' zoals Tom het zo treffend heeft weten te duiden.

In 1981 werd de Dylan liefhebber blij verrast met twee singles met een unieke non-album B-kant. In Europa verscheen 'Heart of mine' met op de achterkant 'Let it be me', echter in de VS kwam 'Heart of mine' uit met als B-kant 'The groom's still waiting at the altar'.
'Let it be me' is nooit heruitgebracht op CD, dus ben je aangewezen op de single. 'The groom's still waiting at the altar' is wél te vinden op CD, aanvankelijk eerst op de heruitgave van Shot of love zelf, vervolgens op compilaties, en klinkt nu het best op de geremasterde DYLAN CD compilatie uit 2007.
[Er is ook nog een live track uit 1981, 'Dead man, dead man' uitgebracht; deze vind je het best op de Japanse compilatie CD Live 1961-2000 (2001)].

Infidels
Ondanks dat dit album volledig digitaal opgenomen is (Dylans enige), werd er voor de geremasterde SACD uit 2003 geen aparte surround mix vervaardigd. De remaster klinkt niet opvallend mooier dan de originele release op vinyl in 1983, desondanks heb ik een lichte voorkeur voor de CD.

In 1983 verscheen er ook weer een non-album B-kantje op single: 'Angel flying too close to the ground'. Ondanks dat vanaf het begin van de jaren '80 veel singles zowel op 7"als op 12" werden uitgebracht, bleef het bij deze single alleen 7".
Sindsdien niet meer op CD heruitgebracht, dus ben je aangewezen op een gaaf exemplaar van de single.

Real Live
Voor dit album maakt het niet zoveel verschil of je de LP of de CD draait, ze klinken vrijwel hetzelfde. Wél zijn er jaren later een paar tracks geremasterd, en klinken daardoor een stuk beter. Deze zijn:
- 'It ain't me babe' op de Amerikaanse compilatie CD Live Classics (2007).
- 'Tangled up in blue' op de 4 track promo CD DYLAN Live EP (2007).

Wordt vervolgd.

Met een luisterend oor,
Cas

2 opmerkingen:

hans altena zei

Weer heel prikkelend verhaal, en de aandacht voor de reel to reel tape vind ik verfrissend: een enigszins vergeten maar uniek en en mooi medium (al blijf ik zelf toch de liefhebber van de vinylplaat met zijn mooie hoes en fijne formaat van twee kanten met ongeveer 20 minuten muziek, wat voldoende rust en tegelijk afwisseling geeft bij het luisteren, bij het omdraaien concentreer je je opnieuw en ga je een nieuwe fase in). Overigens heeft bijvoorbeeld de Revox recorder, die met reel to reel tape werkte, een bepalende invloed gehad op het vroege geluid van de Krautrock en in het bijzonder de elektronische tak daarvan. Lieden als Tangerine Dream en Harmonia (met de geniale minimalistische gitarist van Neu! Mark Rothko, en ook Moebius en Roedelius die later nog zouden werken met Eno) maakten met behulp van die aparte apparaten en hun analoge synthesizers en found sounds heel natuurlijk klinkende avant techno, waar de latere dance muziek een slap levenloos en op massadans effect gerichte aftreksel van is. De reel to reel tape is een gevoelig medium... jammer dat ze zo moeilijk te vinden zijn en af te spelen, want wie bezit nu nog zo'n oooit futuristische Revox, waarmee we in de zeventiger jaren met de eenvoudigste middelen een lekker klinkende opname van je bandgeluid in de oefenruimte kon maken? Vooruitgang is tegenwoordig maar al te vaak achteruitgang door gemaksgerichtheid en streven naar kwantiteit boven kwaliteit, ach ik klink oud en zuur op de ze prachtige pinkstermorgen, beter ga ik aan het luisteren naar Blonde on Blonde in mono en mijn eigen hersenspinsels tot liedjes of verhaaltjes te maken, om daarna de hond bij het wandelen te vervelen met mijn invallen...

hans altena zei

ai correctie: ik noem hier Mark Rothko, een kunstenaar, terwijl ik Michael Rother bedoelde, maar de verwisseling is voor wie deze personen kent, onbedoeld grappig gelukkig... verder: het rammelende geluid van Dylan kan haast onmogelijk overlkeven in dit digitale tijdperk, toch doet het dat getuige Tempest, dat evenwel nog wel wat meer had mogen rammelen (en breekt hier de moderne opname apparatuur toch weer op?)